Approaching freedom
“….pamphlets fall from the sky saying the war is over“
Zeeslag en de naderende vrijheid
In mei 1944 begint de zeeslag. Hoewel we zelf weinig van de oorlogstoestand horen, vernemen we via de plaatselijke bevolking dat de Amerikanen dichtbij opereren. Amerikaanse vliegtuigen vallen Japanse schepen aan bij de Salomon-eilanden, Cuadalcanal en de noordwestelijke gebieden. De oorlog lijkt zijn einde te naderen.
Begin augustus 1945 vallen er pamfletten uit de lucht met de boodschap dat de oorlog voorbij is. Japan capituleert op 8 augustus 1945. In september 1945 worden we bevrijd en opgehaald door Hr. Ms. Piet Hein. Alleen marinemensen die krijgsgevangen waren op Tanimbar konden mee. KNIL-militairen moesten wachten op een K.P.M.-schip.
Terug naar Ambon en in huwelijk getreden
Begin oktober 1945 komen de marine gedetineerden uit Tanimbar aan op Ambon. Met 15 anderen word ik gedetacheerd bij de KNIL-kazerne “Fort Victoria” op Ambon. Kort daarna wordt er een O.A.Z. (Oudste Aanwezige Zeeofficier) geplaatst onder leiding van luitenant ter zee 2e klasse Gerlacht.
We blijven voorlopig op Ambon totdat Hr. Ms. Tromp de nodige voorzieningen, zoals kleding, brengt. Na het ontvangen van marine-uniformen verblijven we nog drie weken op Ambon. Vervolgens wordt de O.A.Z. opgeheven. In oktober 1945 vertrek ik naar Makassar naar de M.K.M. (Marine Kazerne Makassar), onder bevel van kolonel Hoogendoorn.
Later word ik overgeplaatst naar M.K.W. (Marine Kazerne Weltevreden) in Jakarta, waar ik werkzaam ben bij de Afdeling Hydrografische Dienst van het Departement van de Marine”.
Na het vervullen van een lange dienstperiode krijg ik begin september 1947 twee maanden verlof. Op 17 oktober 1947 trouw ik op Oma met Wilhelmina Hetharia. Na afloop mijn verlof keer ik terug naar de Afdeling Hydrografische Dienst in Jakarta en namen we als echtpaar afscheid van onze familie op Oma. Na wat later een definitief afscheid bleek.
Gezondheidsproblemen en afkeuring
In maart 1950 wordt tijdens een routineonderzoek door de marinearts van M.K.W. in Jakarta een longafwijking vastgesteld. Ik kom onder behandeling van longspecialist Dr. Bouston in het Marine Hospitaal in Soerabaya. Na ongeveer 75 dagen opname word ik afgekeurd voor militaire dienst. Op advies van de dokter keer ik terug naar inmiddels mijn gezin en kinderen in Jakarta in afwachting van een officiële oproep door de Commissie in Surabaya. Na 2,5 maand keurt de commissie mij definitief af.
Route naar Ambon geblokkeerd|
Tegelijkertijd wordt de route naar Ambon geblokkeerd en mogen Ambonezen niet terugkeren. Wij blijven met ons gezin in Jakarta in afwachting van ons vertrek naar Nederland. Vertrek naar Nederland (1951) Op 21 april 1951 vertrekken mijn vrouw, twee dochters en ik met het transportschip Asturias naar Nederland. Op 18 mei 1951 arriveren we in Rotterdam. We worden gehuisvest in een Amerikaanse bunker in Arnhem Zuid.
Naval battle and the approaching freedom
In May 1944, the naval battle begins. Although we hear little of the state of war ourselves, we learn through locals that the Americans are operating nearby. American planes attack Japanese ships off the Solomon Islands, Cuadalcanal and northwestern territories. The war seems to be nearing its end.
In early August 1945, pamphlets fall from the sky saying the war is over. Japan capitulates on 8 August 1945. In September 1945, we are liberated and picked up by Hr. Ms Piet Hein. Only navy men who were prisoners of war on Tanimbar could go along. KNIL soldiers had to wait for a K.P.M. ship’.
Returned to Ambon and entered into marriage
In early October 1945, the naval detainees from Tanimbar arrived on Ambon. With 15 others, I am seconded to the KNIL barracks ‘Fort Victoria’ on Ambon. Shortly afterwards, an O.A.Z. (Oldest Present Naval Officer) posted under the command of Lieutenant at Sea 2nd Class Gerlacht’. ‘
We will remain on Ambon for the time being until Hr. Ms. Tromp brings the necessary provisions, such as clothing,’ he said. After receiving naval uniforms, we will stay on Ambon for another three weeks. Then the O.A.Z. is disbanded. In October 1945, I leave for Makassar to the M.K.M. (Marine Barracks Makassar), commanded by Colonel Hoogendoorn.
Later I am transferred to M.K.W. (Marine Barracks Weltevreden) in Jakarta, where I work at the Hydrographic Service Division of the Department of the Navy.”
After completing a long period of service, I am granted a two-month leave at the beginning of September 1947. On October 17, 1947, I marry Wilhelmina Hetharia at Oma. At the end of my leave I return to the Hydrographic Department in Jakarta and as a married couple we said goodbye to our family on Oma. After what later turned out to be a final farewell.
Health problems and rejection
March 1950, during a routine examination by the naval doctor at M.K.W. in Jakarta, a lung abnormality is diagnosed. I come under the treatment of lung specialist Dr Bouston at the Naval Hospital in Soerabaya. After about 75 days of admission, I am rejected for military service. On the doctor’s advice, I return to meanwhile my family and children in Jakarta pending an official call by the Commission in Surabaya. After 2.5 months, the commission definitively disapproves me.
Ford Victoria
Route to Ambon blocked
At the same time, the route to Ambon is blocked and Ambonese are not allowed to return. We remain in Jakarta with our family awaiting our departure to the Netherlands. Departure to the Netherlands (1951) On 21 April 1951, my wife, two daughters and I leave for the Netherlands on the transport ship Asturias. On 18 May 1951, we arrive in Rotterdam. We are housed in an American bunker in Arnhem South.
Noot historische context: In 1950 riep een groep Molukse leiders de Republiek der Zuid-Molukken (RMS) uit, met als doel een onafhankelijke Molukse staat. Dit werd door Indonesië niet erkend, en de RMS werd militair onderdrukt. De Molukken werden hierdoor een onstabiel en gevaarlijk gebied. Nederland was terughoudend om de Ambonezen terug te laten keren naar een regio waar zij mogelijk vervolgd zouden worden of betrokken zouden raken bij een politieke conflict.
Note historical context: In 1950, a group of Moluccan leaders proclaimed the Republic of the South Moluccas (RMS), aiming for an independent Moluccan state. This was not recognised by Indonesia, and the RMS was militarily suppressed. As a result, the Moluccas became an unstable and dangerous area. The Netherlands was reluctant to let the Ambonese return to a region where they might face persecution or become involved in a political conflict.
